สมาคมปรสิตวิทยาและอายุรศาสตร์เขตร้อนแห่งประเทศไทย ได้รับการจัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2511 โดยการริเริ่มของนักวิชาการ หลายท่านที่ปฏิบัติงานในด้านนี้ อาทิเช่น
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์จำลอง หะริณสุต
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณแพทย์หญิงคุณหญิงตระหนักจิต หะริณสุต
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณแพทย์หญิงสุวัชร วัชรเสถียร
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์สวัสดิ์ แดงสว่าง (นายกสมาคมฯ ท่านแรก)
โดยมีวัตถุประสงค์ในการจัดตั้ง ดังนี้
- เพื่อสนับสนุนและส่งเสริม การศึกษาและวิจัยทางปรสิตวิทยาและอายุรศาสตร์
เขตร้อนในประเทศไทยให้ก้าวหน้า
- เพื่อเผยแพร่ แลกเปลี่ยนความรู้ และ ความคิดเห็นในสาขาปรสิตวิทยาและ/หรือ โรคอายุรศาสตร์เขตร้อน
- ร่วมมือและแลกเปลี่ยนความรู้ทางวิชาการ กับสมาคมทางวิทยาศาสตร์สาขาอื่นๆ ในประเทศไทย
- ร่วมมือและแลกเปลี่ยนความรู้ทางวิชาการ กับสมาคม องค์การ และสถานศึกษาทางปรสิตวิทยาและ/หรืออายุรศาสตร์เขตร้อน ในต่างประเทศ
กิจกรรมสำคัญของสมาคมฯ คือ
- จัดพิมพ์วารสารอายุรศาสตร์เขตร้อนและปาราสิตวิทยา ปีละ 2 ฉบับ เพื่อเผยแพร่ ความรู้ทางวิชาการ และตีพิมพ์ผลงานการวิจัยทางปรสิตวิทยาและอายุรศาสตร์ เขตร้อน
- จัดประชุมทางวิชาการ ปีละ 2 ครั้ง และตั้งแต่ พ.ศ. 2540 เป็นต้นมาสมาคมฯได้ร่วมกับ สมาคมศิษย์เก่า เวชศาสตร์เขตร้อน และคณะเวชศาสตร์เขตร้อนจัดการประชุมทางวิชาการระหว่างประเทศ ปีละ 1 ครั้ง
สมาคมฯ มีสมาชิก 2 ประเภท คือ สมาชิกสามัญ และสมาชิกกิตติมศักดิ์
สมาชิกสามัญ ได้แก่ บุคคลซึ่งศึกษาหรือทำงานเกี่ยวกับปรสิตวิทยา หรืออายุรศาสตร์เขตร้อน เช่น แพทย์ สัตวแพทย์ นักวิทยาศาสตร์ พยาบาล และพนักงานวิทยาศาสตร์ หรือ บุคคลที่คณะกรรมการเห็นสมควร
สมาชิกกิตติมศักดิ์ ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ หรือผู้สนใจและให้การสนับสนุนช่วยเหลือทั้งในด้านวัตถุ และ/หรือ การเงิน ในงานที่เกี่ยวข้องกับปรสิตวิทยา หรืออายุรศาสตร์เขตร้อน และคณะกรรมการลงมติเห็นสมควรเชิญเป็นสมาชิก เพื่อเป็นเกียรติแก่สมาคมฯ
นอกจากนี้ สมาคมฯ ยังได้แต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านปรสิตวิทยา เป็นที่ปรึกษาของสมาคมฯ อีกด้วยในอดีตที่ผ่านมา นับว่าเป็นความโชคดีของสมาคมฯ ที่อดีตนายกสมาคมฯทุกท่านเป็นผู้ที่มีความสามารถอย่างยิ่ง ในทางปรสิตวิทยาและอายุรศาสตร์เขตร้อน นับตั้งแต่ ศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์ สวัสดิ์ แดงสว่าง นายกสมาคมฯ ท่านแรก ศาสตราจารย์เกียรติคุณแพทย์หญิงคุณหญิง ตระหนักจิต หะริณสุต ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์ ดนัย บุนนาค ศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์ สวณัฐ ธาระวานิช และ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์ สุภัทร สุจริต